Darphane
Türkiye'de değerli metallerin ayar kontrolünü yapan resmi kurum
Tanım ve Özellikler
Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü, Hazine ve Maliye Bakanlığı'na bağlı olarak faaliyet gösteren, madeni para basımı ve değerli metallerin ayar kontrolünü yapan resmi kurumdur. 1467 yılında Fatih Sultan Mehmet döneminde kurulan Darphane, dünyanın en eski devlet kurumlarından biridir. Günümüzde altın, gümüş, platin gibi değerli metallerden üretilen takı ve ziynet eşyalarının ayar kontrolünü yapar ve damgalar. Bu damga, ürünün belirtilen ayarda olduğunu garanti eder ve tüketiciyi korur.
Darphane'nin Görevleri
- •Madeni Para Basımı: Türk Lirası madeni paraların üretimi
- •Ayar Kontrolü: Değerli metal ürünlerin saflık testi
- •Damgalama: Onaylanan ürünlere resmi damga vurma
- •Hatıra Para: Özel günler için koleksiyon paraları basımı
- •Külçe Üretimi: Yatırım amaçlı altın külçe üretimi
Darphane Damga Sistemi
| Damga Türü | Sembol | Metal | Açıklama |
|---|---|---|---|
| Çapa Damgası | ⚓ | Altın | Ana darphane damgası |
| Milyem Damgası | 916, 750, 585 | Tüm metaller | Saflık derecesi |
| Ay-Yıldız | ☪ | Gümüş | Gümüş ürün damgası |
| Üretici Damgası | Harf/Sayı | Tüm metaller | İmalatçı kodu |
| Yıl Damgası | Harf | Tüm metaller | Üretim yılı kodu |
Damgalama Süreci
1. Başvuru
Üretici veya ithalatçı firma Darphane'ye başvuru yapar.
2. Numune Alma
Ürünlerden temsili numuneler alınır ve teste hazırlanır.
3. Ayar Testi
Kimyasal ve fiziksel testlerle ayar kontrolü yapılır.
4. Damgalama
Uygun bulunan ürünlere resmi damga vurulur.
Darphane Tarihi
- ▸1467:Fatih Sultan Mehmet döneminde İstanbul'da kuruldu
- ▸1840:Modern para basım teknikleri uygulanmaya başlandı
- ▸1967:İstanbul'dan Ankara'ya taşındı
- ▸1995:Ayar Damgası Yönetmeliği yayınlandı
- ▸2020:Dijital damga sistemi pilot uygulaması başladı
Darphane Şubeleri
- 📍Ankara: Genel Müdürlük ve ana üretim tesisi
- 📍İstanbul: Kapalıçarşı ve Kuyumcukent şubeleri
- 📍İzmir: Kemeraltı şubesi
- 📍Antalya: Kalekapısı şubesi
- 📍Trabzon: Kunduracılar şubesi